Dreiging extreemrechts 'grote blinde vlek'
Christchurch, El Paso, Halle en Hanau: vier plaatsen waar in 2019 en dit jaar aanslagen werden gepleegd door rechts-extremisten. In de vijf jaren ervoor nam het rechtsextremistische geweld met ruim 300 procent toe, volgens de internationale politieorganisatie Interpol. In Nederland is een rechts-terroristische aanslag "voorstelbaar", schrijft de Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid (NCTV).
Ook de inlichtingendienst AIVD ziet een wereldwijde opleving van rechts-extremisme, zo is te lezen in het nieuwe jaarverslag. Deskundigen maken zich zorgen. Er is weinig internationale samenwerking tegen dreiging vanuit extreemrechtse hoek, zeggen zij, en binnen Nederland is de toenemende populariteit van het radicale gedachtegoed "een blinde vlek".
"In het Westen zien we dat extreemrechtse aanslagen inmiddels vaker voorkomen dan jihadistische aanslagen", zegt extremisme-onderzoeker Julia Ebner. "Ook wat betreft het aantal doden maakt extreemrechts een inhaalslag."
Voor haar nieuwe boek Going Dark infiltreerde Ebner in verschillende rechts-extremistische organisaties. "Een neonazi-groep in de VS wilde dat ik een foto van mijn pols stuurde en een genetische test deed om mijn blankheid aan te tonen."
Ze ziet dat extreemrechtse groepen zich steeds meer online organiseren. Ze plannen er campagnes en vallen andersdenkenden aan op Facebook en Twitter. Er is zelfs een eigen dating-app: Patriot Peer. "Die wordt ook wel de 'Tinder voor Nazi's' genoemd en had tienduizend leden. Die zitten er ook op voor de entertainment-factor."
Extreemrechts is door sociale media veel beter in staat zich te organiseren, ziet ook Interpol. "Aan de ene kant worden aanslagen uit die hoek vooral gepleegd door eenlingen, lone wolves", zegt secretaris-generaal Jürgen Stock in een interview met Nieuwsuur. "Maar aan de andere kant worden extreemrechtse groeperingen door het internet steeds meer bij elkaar gebracht. Dit is voor ons een belangrijke zorg."